Zakrzywione kanały korzeniowe – czy da się przeprowadzić leczenie endodontyczne?
Odpowiedź na tytułowe pytanie brzmi: tak; przy zakrzywionych (zagiętych) kanałach korzeniowych da się przeprowadzić leczenie endodontyczne. Wręcz trzeba je przeprowadzić, jeśli doszło do znacznego zniszczenia miazgi, a proces próchnicowy objął też część korzeniową zęba. Do leczenia kanałowego zagiętych kanałów korzeniowych potrzeba jednak odpowiednich narzędzi i – aby zminimalizować ryzyko wystąpienia powikłań – muszą być przestrzegane określone reguły postępowania medycznego i pozabiegowego.
Zakrzywione kanały zębowe – co to znaczy?
Kanał zakrzywiony to taki, którego przebieg nie jest zgodny z osią korona zębowa – otwór wierzchołkowy. Im większe jest odchylenie od tej osi, tym bardziej zakrzywiony kanał korzeniowy. Stomatolog na podstawie zdjęcia RTG lub obrazu z tomografu potrafi ocenić stopień tej krzywizny i na tej podstawie zakwalifikować kanał korzeniowy do jednej z trzech kategorii:
Systemy ultradźwiękowe w endodoncji wykorzystywane są do opracowania kanałów, wstecznego opracowania kanałów po resekcji wierzchołka, udrożniania komór i kanałów zobliterowanych oraz do wypełniania kanałów.
Systemy ultradźwiękowe używane do opracowania kanałów wytworzoną energię akustyczną częściowo przenoszą na narzędzie kanałowe, a częściowo przekształcają w energię cieplną podgrzewającą dezynfekujący roztwór płuczący w kanale (co zwiększa jego działanie antybakteryjne).
Oczyszczanie kanału umożliwiają wytwarzane wiry dźwiękowe (przepływy akustyczne) – przy końcówce ultradźwiękowej są to niewielkie zawirowania, ale przy ścianach kanału powstają duże wiry akustyczne. Dzięki wirom dochodzi do usuwania resztek miazgi i opiłków zębiny w kierunku ujścia kanału.
W trakcie korzystania z aparatów piezoelektrycznych i pracy narzędziami o małych rozmiarach istotne jest także zjawisko kawitacji (dlatego niektórzy autorzy po całkowitym poszerzeniu kanału zalecają ultradźwiękowe płukanie kanału przy użyciu pilnika nr 15). W płynie płuczącym powstają pęcherzyki tlenu, które mogą pulsować zgodnie z częstotliwością fali lub zapadać się w wyniku nałożenia fali i ulegać implozji. W efekcie dochodzi do nagłej zmiany ciśnienia i powstania „fali uderzeniowej”, co prowadzi m.in. do rozrywania bakterii i usuwania resztek martwej tkanki.
Zatem podczas opracowania kanału – oczyszczenia i odpowiedniego poszerzenia pilnikami ultradźwiękowymi typu K – konieczny jest stały dopływ płynów płuczących. Przepłukiwanie kanału umożliwia chłodzenie narzędzia pracującego i usunięcie zanieczyszczeń z kanału (zapobiegające ich przepchaniu poza otwór wierzchołkowy).
W leczeniu kanałów zakażonych do płukania stosuje się roztwory: 0,2% chlorheksydyny, 15% EDTA, 1-2,5% NaOCl (najczęściej) – podgrzanie NaOC1 zwiększa jego działanie antybakteryjne i lityczne (możliwe jest usuwanie także warstwy mazistej). Więcej